Zağnos Paşa; (?- 1460)
Rum, ya da Sırp aslından gelme ünlü bir Osmanlı veziridir. Küçükken devşirilip Türk ve İslam terbiyesi verildiği yolunda bir söylenti olmakla beraber; ileri bir yaşta Müslüman olup Osmanlılar’ın hizmetine girdiği kanaati daha kuvvetlidir. Müslüman olduktan sonra Mehmet adını almış, fakat daima Zağnos unvanı ile anılmıştır. Doğum yeri ve doğum tarihi belli olmayan Zağnos Mehmet Paşa; II. Murat‘ın kızını alarak onun damadı olmuş, kendi kızını da Fatih Sultan Mehmet‘ le evlendirmiştir. Fatih’in şehzadeliği sırasında onun nedimliğini yapan Zağnos Paşa, şehzadeye Rumca ve Lâtince öğretmiştir. Fatih’in ilk padişahlığında, sadrazam Çandarlı Halil Paşa ile geçinemediğinden bir ara sürgüne gönderilmiştir.
Fatih Sultan Mehmet‘in ikinci defa padişah oluşunda, onun en yakını ve güvendiği bir kişi sıfatıyla, Zağnos Paşa vezirliğe yükseltilmiş, bu tarihten sonra, devamlı ve ısrarlı bir şekilde genç padişahı İstanbul’u almaya teşvik etmiştir. İstanbul kuşatmasında ve şehrin Türkler tarafından alınması konusunda; hem asker, hem idareci sıfatıyla büyük yararlıkları görülen bu vezirin; Çandarlı Halil Paşa’nın gözden düşürülüp nihayet idam edilmesinde önemli etkisi ve rolü olduğu söylenir.
Fatih Sultan Mehmet‘le birlikte Trabzon fethinde de bulunan Zağnos Mehmet Paşa, bu şehir alındıktan sonra bir süre buranın idaresinde görev almış; bu yüzden şehrin bazı semtlerine, köprülerine onun adı verilmiştir. 1469 yılında Sancakbeyliğini yapmakta olduğu Balıkesir’de ölmüştür.
Çalışkan, devlete sadakatle bağlı, iyiliksever ve yapıcı bir devlet adamı olarak tanınan Zağnos Mehmet Paşa’nın, Balıkesir’de birçok eserleri vardır. Bunlardan, kendi adı ile anılan, cami ve çeşme en ünlüsüdür. Zağnos Paşa’nın; İstanbul’un alınmasına hazırlık olarak inşa edilen Rumeli Hisarı’nın yapılmasında büyük gayreti görülmüştür. Hisarın üç büyük kulesinden birine, bu hizmetinden dolayı «Zağnos Mehmet Paşa Kulesi» adı verilmiştir.
