Samanyolu nedir? Samanyolu galaksisinin kolları, bulunan gezegenler, özellikleri, Samanyolu hakkında bilgi.
Samanyolu; çevre sınırları ve uzantısı boyunca düzensiz, tüm gökyüzünü silik ışıklı bir kuşak gibi baştan başa saran ve özellikle bulutsuz sakin gecelerde gözlemlenebilen bulutsu kümesidir.
Samanyolu gaz, toz ve bunların arasında yer alan milyonlarca yıldızdan oluşur. Samanyolunu oluşturan yaklaşık 10.000.000.000 yıldız, kuşağın uzaklığı nedeniyle gökyüzünü incelemeye yarayan araçlar kullanılmaksızın birbirinden ayrı ayrı görülmez. İçlerinde Güneş’in de bulunduğu bu büyük kütle, bulut ya da duman yumakçıkları gibi düzensiz bir görünüme sahiptir. Özellikle aysız gecelerde bazı bölümleri çok daha parlak ve belirgindir. Aslında görünen bu kuşak, Dünya’nın da içinde bulunduğu ve sarmal kollar biçimindeki birkaç Samanyolu kuşağının oluşturduğu Samanyolu gökadasının bir koludur. Samanyolu gökadasının üstten görünüşü, basık sarmal kollu bir burgaç, yandan görünüşüyse üst üste kapalı iki tabak biçimindedir. Gökadanın merkezine doğru, yıldız yoğunluğu artarak, yaklaşık 100.000 ışık yılı çaplı merkez bölgede en yoğun noktaya ulaşır. Bu bölge etrafında hareketli bir halka oluşturan hidrojen gazı, sarmal kollar oluşturarak saniyede 100-200 km’lik hızla genişler. Genişleyen gaz bölgesinin kütlesinin, Güneş’inkinin iki milyon katı olduğu, tam merkezde de Güneş’in kütlesinin beş milyon katı büyüklüğünde bir kara deliğin bulunduğu sanılır. Güneş merkezden 30.000 ışık yılı uzaklıkta, sarmal kollardan birinin içerisinde yer alır.
Samanyolu gökadasının merkezi, gökyüzünde yay burcu yıldızları bölgesindedir. Güneş sistemi bu merkezin etrafında saniyede yaklaşık 250 km’lik bir hızla dolanır. Güneş’in gökada merkezi etrafındaki bir tam dokunma hareketi, 200 milyon yıl sürer ve bu süre galaktik yıl olarak adlandırılır. Buna göre gökadanın oluşmasından bu yana elli galaktik yıl geçmiştir. Samanyolu’nun başlıca kollan, Perseus, Orion ve Sagittarius’dur. Yıllardır merkez etrafındaki hareketleri sırasında bir koldan başka bir kola geçerler. Sözgelimi Samanyolu’nun Orion kolunda yer alan Güneş’in 50 milyon yıl sonra bu koldan çıkması, 50 milyon yıl daha az yoğun bölgelerde hareket etmesi ve daha sonra başka bir sarmal kola girmesi beklenmektedir. Samanyolu gökadasının kütlesi 600 milyon Güneş kütlesidir. Bu kütlenin bir bölümü ışık yaymayan gaz ve toz bulutlan biçiminde gökadayı sarar. Yeni araştırmalardan elde edilen veriler, gökadanın çapının koronası da dikkate alındığında 600.000 ışık yılı olduğunu gösterir.
Çok sayıda yıldızdan oluşmasından ötürü 1610′da teleskobun bulunmasından hemen sonra Galileo tarafından gözlemlenen Samanyolu’nun oluşumuyla ilgili bir de söylence vardır: Samanyolu, Tanrıça Juno’nun Hercules’i emzirirken göğsünden düşerek gökyüzüne dağılan birkaç damla sütten oluşmuştur. Bu nedenle Batı dillerinde Samanyolu’na için süt yolu anlamına gelen milk way denir.
