Kuyruklu yıldız nedir? Kuyruklu yıldızların özellikleri, ne zaman gözlemlenir? Kuyruklu yıldız hakkında bilgi.
Kuyruklu Yıldız; Güneş çevresinde çok uzun bir elips yörünge çizen ve “kuyruk” denen ışıklı bir uzantının eşlik ettiği bulutumsu gökcismidir. Bir kuyrukluyıldız, ortasında çok küçük, genellikle apaçık seçilmeyen bir çekirdeğin bulunduğu bir başla bir saç bölümünden oluşur. Bunların tümü bazen çok uzun bir kuyruk bölümü oluşturacak biçimde boşluğa yayılır. Kuyruk ve saçta önemli biçim düzensizlikleri görülebilir. Daha çok, ekseni çok büyük olan bir elipse benzeyip, yörüngeleri genellikle uzundur. Güneşe en yakın olduğu noktalarda yörüngeleri parabole dönüşebilir. Tümüyle parabol yörüngeli kurukluyıldızlar da vardır. İyonlaşmış moleküllerin yüksek bir manyetik alan içinde, hareket etmeninden oluştuğu sanılan ışıklı kuyruk, Güneş’e yaklaştıkça geriye doğru uzanır. Parabol yörüngeli bir kuyrukluyıldız Jüpiter gibi büyük kütleli bir gezegenin çekim alanına girdiğinde yörüngesi küçük devirli bir elipse dönüşür.
Kuyrukluyıldızlar 1577′ye kadar atmosferik bir olay olarak bilindi. 1577′ de Tycho Brahe, kuyrukluyıldızların güneş etrafında dolandıklarını gösterdikten sonra Edmond Halley ve sonra Wilhelm Olber, kuyrukluyıldızların yörüngeleri üzerinde araştırmalar yaptılar. Halley, 1682′de gözlenen parlak kuyrukluyıldızın 1531 ve 1607′de görülenle aynı olduğunu gösterdi ve kuyrukluyıldızın 1758′de yeniden görüneceğini söyledi. Söylediği gibi, 1758′de gözlenen bu parlak kuyrukluyıldıza Halley Kuyrukluyıldızı adı verildi. Yörüngesi üzerinde dolanma dönemi 76 yıl olan Halley Kuyrukluyıldızı, 1986′da yeniden gözlendi. Araştırmalara göre evrende yaklaşık 100 milyar kadar kuyrukluyıldız olduğu sanılır. İÖ 2316′dan bu yana, 7 Mart 1973′te bulunan Kohoutek kuyrukluyıldızı da içinde 2029 adet kuyrukluyıldız gözlenmiştir. Bunlardan 599′u belirgin kuyrukluyıldız sayılabilir. Belirgin kuyrukluyıldızların 241 elips yörüngeli yani periyodik, 295′i parabol yörüngeli, 63′ü ise hiperbol yörüngelidir. Kimileri çıplak gözle görülmekle birlikte, yılda ortalama 9-10 kuyrukluyıldız gözlenir. Kuyrukluyıldız başının çapı 50.000-250.000 m arasında değişir. Katı, gaz ve tozlardan oluşan çekirdek bölümünde ise, bu 1 km’yi aşmaz. Kuyruk uzunluğu, kiminde 320 km’ye ulaşabilir. Ağırlıkları dünyanınkinin milyonda biri kadardır. Ayrıca, çekirdekten uzanan ve hafif gazlardan oluşan bir zarf, kuyrukluyıldızı çepeçevre sarar. Zamanla kuyrukluyıldız yörüngeleri, madde parçalarıyla dolarken, o yörüngedeki kuyrukluyıldız giderek küçük parçalar halinde ufalanıp yok olur. Yok olma süreleri 10.000 yıl olan kuyrukluyıldızlar kısa dönemli sayılırlar. Dünya bu kuyrukluyıldız yörüngelerinin yakınından geçerse, küçük parçalar dünya atmosferine kayan yıldız yağmurları olarak görülürler.
Hollandalı astronom Dort’un, oldukça benimsenen görüşüne göre kuyrukluyıldızlar Güneş’ten 0,3-2 ışık yılı uzakta yer alan ve kendi adıyla anılan Dort kuşağında oluşmaktadırlar. Çekimsel tedirginliklerle Dort Kuşağı’ndan ayrılan bu cisimler Güneş’in çekim etkisine kapılıp kuyrukluyıldızları oluştururlar.
Kohoutek Kuyrukluyıldızı: Mart 1973 Alman astronom Lubos Kohoutek tarafından keşfedildi. Keşfedildiği tarihte görünür parlaklığı 16 m (16 kadir) olup, aralık ayı sonunda Güneş’e 21 milyon km yakından geçerken 250 milyon kez parlayarak Venüs gezegeninin parlaklığına erişti. Oldukça basık olan yörüngesi üzerinde, Güneş’ten 600 milyar km uzağa gidip 80.000 yıl sonra yeniden gelecektir.
West Kuyrukluyıldızı: Çıplak gözle ilk kez 1976′da güney yarımkürede görüldü. 1875 sonlarında Richard West tarafından Şili’de çekilen fotoğraf plakları üzerinde keşfedildi. Kuyruğu büyük ölçüde toz zerreciklerinden oluşan bu kuyrukluyıldız 12-24 Mart 1976 tarihleri arasında dört parçaya ayrıldı.
