Helikopterler

HELİKOPTERLER. Uçaklar havanın desteklediği kanatlan sayesinde uçabilir. Ama bu hava desteğinin veya taşıma giicü’nün yeterli olması için uçağın belirli bir ‘hıza ulaşması gerekir: büyük taşıt uçakları, yerden kalkmak için birkaç kilometre yol almak zorundadır. Helikopterin ise sabit kanatlan yoktur: tepesinde ekseni yukarıya doğru dikili bir tür iri çaplı vantilâtör olan rotor bulunmaktadır. Bu rotorun paletlerinden her biri, aslında dar bir kanattır; rotor yeterince hızlı döndüğü zaman, bu paletler helikopterin yerden kalkması için gereken taşıma gücünü sağlamış olur, her işi gören kuş 500 kadar yolcuyu yüksek hızlarda taşıyabilen Jumbo-Jet ile karşılaştı-rılınca, helikopter pek önemsiz ve güçsüz görülebilir. Ama aslında yeri doldurulmaz bir araçtır; yerden dikine yükselebilir, bir kelebek gibi aynı yerde dönebilir, gökte hareketsiz durabilir, daracık düzlüklere, gemilere, binaların damlarına, dağların doruğuna v.b. inebilir. Bütün bunları yapabilen ve çok çeşitli işler görebilen tek araç, odur. Ulaşılması olanaksız bölgelerin ihtiyaçlarını karşılama, güç durumda kalmış dağcılara yardım, karayolunda yaralananların taşınması, astronotların kapsülle denize indikten sonra kurtarılması gibi görevleri o yapar. Aynı zamanda da gerçek bir uçan vinç yerine kullanılabilecek değerli bir iş aracıdır: teleferiklerin yapımında, elektrik direklerinin dikilmesinde, televizyon vericilerinin yerleştirilmesinde v.b. kullanılır. Bazı helikopterler yolcu taşımak üzere yapılmıştır ve geniş kabinleri, küçük bir yolcu uçağınınki kadar konforludur. Bu gibi taşıtlar için helikopter meydanları, yani küçük olduklarından, kentlerin hemen yakınında kurulabilen iniş alanları hazırlanmıştır. Ama helikopterin sakıncaları da yok değildir. Her şeyden önce, çok pahalıya mal olur ve uçuş özerkliği birkaç kilometreyi geçmez: dikine yükselebilmek için çok yakıt harcayan, pek güçlü motorlara ihtiyaç vardır. Çok hızlı da gidemez, çünkü tepesindeki o kocaman rotor, uçuşunu geniş ölçüde frenler. Bunun için günümüzde, yarı helikopter, yan uçak karışımı araçların denemesi yapılmaktadır; bunlarda yerden kalktıktan sonra rotorun yükünü hafifleten küçük kanatlar ve hızı arttıracak ek motorlar vardır.