HAPİSHANE, CEZAEVİ. Yasaları çiğneyerek bir suç işledi-ğinden kuşkulanılan kişi önce polis tarafından gözaltına alınır; sonra yargılanmak üzere sulh mahkemesince tutuklanır. Tutuklu.kişiye «suçlu» değil, «sanık» denir. Sanığın suçu kanıtlanırsa kısa veya uzun bir süre için ya da ömür boyu (müebbet) hapis cezası verilir; suçu çok ağırsa idamına (ölüm cezası) karar verilir. Suçlu, yaşı küçükse ıslahevi’ne, değilse hapishaneye (cezaevi) gönderilir.
hapishanede yaşam
Hapis cezası ilkin kilise hukukunca benimsendi ve ilk hapishaneler manastırlarda kuruldu. İslâmlığın başlangıcında (Hz. Muhammet ve Ebubekir dönemi) ayrıca hapishane yoktu; suçlular Mescidi Şerifin dehlizine kapatılırdı. Bilinen ilk cezaevi 1596’da Amster- dam’da açıldı. Son derece ilkel olan bu binalarda uzun süre hücre sistemi uygulandı. Suçlular ışıksız ve havasız odacıklarda tutuldu, sağlık koşullarına hiç önem verilmedi. Ceza rejimi XVIII. yy. sonundan beri az-çok hafifletilmiştir: kürek cezası, sürgün ve zorla çalıştırma kalkmıştır (diktatörlükle yönetilen ülkeler dışında). Mahkûm, özel konuşma yerinde ziyaretçi (aileden biri, avukat) kabul edebilir; savcılığın izin verdiği kitap ve gazeteleri okuyabilir; bazı hallerde bir meslek öğrenebilir veya sınava girebilir; şartlı salıverilme (zamamndan önce özgürlüğe kavuşma) umudu besleyebilir veya afyararlanabilir. bulundurması sa’lamr Bununla birlikte çok iyi koşulların (konfor, izin, televizyon, konferans, spor) bulunduğu «örnek» hapishaneler dışında, hapis cezası gene de bir cehennem hayatıdır
hapishane neye yarar?
Hapishanelerin amacı hem toplumu tehlikeli sayılan kişilerin davranışlarından korumak, hem de o kişiyi cezalandırarak mümkünse yeniden suç işleme eğiliminden vazgeçirmektir. Hapishanelerde, mahkûmları eğiten ve onları topluma yararlı kılan görevliler de vardır.
