[caption id="attachment_1673" align="alignleft" width="300"]
Umur Bey Kimdir?[/caption]Çok büyük bir Türk komutanı ve denizcisidir. Aydınoğlu Gazi Mehmet Bey’in oğullarındandır. Tam adı “Bahaettin Gazi I. Umur Bey Paşa” dır. Gazi sanını 1328 zaferi üzerine almıştır. Umur Bey büyük bir donanma meydana getirerek Ege’de hakim bir rol oynamış Avrupa topraklarına ayak basmış, Bizans işlerine karışmış, Avrupa politikasında faal rol oynamış büyük bir şahsiyettir. Rumeli Fatihi Gazi Süleyman Paşa onun izinden yürümüştür.
Umur Bey’in ilk önemli seferi 1328-29 Bozcaada seferidir. Bu sefere kardeşi İbrahim’de katılmıştır. 1330′da Gelibolu Yarımadası’na 1332′de 75 gemi ile Semadirek Adası’na ve Gümülcine’ye aynı yıl 250 gemi ile Ege Adaları’na, Ağrıboz’a ve Yunan kıyılarına, 1333′te 170 gemi ile Mora’ya, 1334′te 276 gemi ile Yunanistan ve Mora’ya ünlü sefer ve akınlarını yapmıştır. Bu sonuncu seferine SaruhanOğlu Süleyman Bey de katılmıştır. Umur Bey, 1334′te babasının ölümü üzerine tahta geçmiştir. Bundan sonra hükümdar ünvanı ile Aydınoğullarının donanma ve ordusuna komuta etmiştir. 1336′da İmparator Kantakuzinos ile Foça’da buluşmuş bunu takip eden yıllarda imparatora büyük askeri yardımlarda bulunmuştur.
İzmir’e Neden Gavur İzmir Denmiştir?
Umur Bey büyük mücadelesini İzmir için yapmıştır. İzmir 1076 tarihinde Anadolu Fatihi Kutalmış-Oğlu Süleyman Şah tarafından fethedilmişti. Fakat 1097′de Bizans İznik gibi İzmir’i de Türkler’den geri aldı. Aydınoğlu Umur Bey 1320′de İzmir’i tekrar fethetti. 28 Ekim 1344′te bütün Avrupa devletleri tarafından desteklenen Rodos’taki Saint-Jean Şövalyeleri, İzmir’i basarak Aydınoğulları’nın tersane ve donanmasını yaktılar. Liman Şövalyeler’in eline geçti. Fakat yukarı kale Türkler’de kaldı. Aşağı kaleyi de almak istiyen Umur Bay savaşırken surlar altında şehit düştü. 39 yaşında idi. Hükümdarlığı 14 yıl sürmüştür. Türkler, Hıristiyanların elinde kalan İzmir’e “Gavur İzmir” dediler. Sonradan bilindiği gibi bu “Gavur İzmir”‘i Timur fethedip Aydınoğullarına geri vermiştir.
Umur Bey’in hayatını, şair Enveri “Düstûr-Nâme” adlı büyük bir manzum destan halinde yazmıştır. XIV. yüzyıl Türk tarihinin en önemli kaynaklarından olan bu açık Türkçe eseri M. H. Yınanç 2 cilt halinde yayınlamıştır. Eser son yıllarda İrene Melikoff tarafından Fransızca’ya çevrilip Paris Üniversitesi tarafından yayınlanmıştır.
